سایتLaser Focus World طبقهبندی اختصاصی فناوریهای تحت پوشش خود را با عنوان “فناوریهای مرتبط با فوتون” منتشر کرد. در این طبقهبندی برخی پیشنیازها، از جمله مفید بودن، اصالت و سطح فنی و منطقی بالابه انتخاب 20 فناوری برتر از دستاوردهای فنی سال گذشته در زمینه فوتونیک منجر شد. البته این تعداد، فقط نمونهای از بازارها و فناوریهای تحت پوشش این حوزه است و کمابیش در دستههای اختیاری طبقهبندی شدهاند و هیچگونه برتری در مهارت و ابتکار میان آنها نیست. در قسمت قبل بهبررسی اجمالی ده فناوری نخست که Laser Focus World مورد توجه قرار داده بود میپرداختیم و در این قسمت به بررسی چند فناوری برتر دیگر میپردازیم
ابزار فوتونیکی برای استفادههای کوانتومی و سایر کاربردها
- 11. تولید کنندههای اعداد تصادفی واقعی برای ارتباطات دادههای رمزنگاری شده یک ضرورت بهحساب میآیند. در حالی که اصطلاحا اعداد شبه تصادفی میتوانند توسط الگوریتمهای نرم افزاری تولید شوند، رمزنگاری ساخته شده بر اساس چنین اعدادی میتواند با داشتن زمان کافی، رمزگشایی شود، زیرا بر پایه روشهای غیر تصادفی اعداد را تولید میکند. در مقابل، اعداد کاملاً تصادفی را فقط میتوان بر اساس یک روند فیزیکی کاملاً تصادفی تولید کرد. اکنون یک مولد بیت تصادفی مبتنی بر سخت افزار فوتونیکی توسط گروهی از محققان جهان توسعه یافته است. این دستگاه بر روی تراشه، کوکپذیر، مقاوم، کوچک و کم مصرف است. دستگاه جدید فوق العاده سریع است – Tbit / s 100 – که سرعت آن دو برابر سریعتر از مولدهای فیزیکی بیت تصادفی قبلی است. این دستگاه ساده و متشکل از یک دیود لیزری آرسنید گالیم / گالیم آلومینیوم آرسنید (GaAs / AlGaAs) دارای پیکربندی خاصی است که به بسیاری از حالتهای لیزر تداخل فضایی و زمانی منجر میشود، در نتیجه باعث تولید نویزهای انتشار خودبهخودی شده و دو آرایه از آشکارسازهای نوری آن را دریافت میکنند. برای مطالعه این مطلب میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید[i] (شماره می2020)
- 12. اولین دوربین شمارش فوتون مگاپیکسلی مبتنی بر فناوری حسگرهای تصویر نسل جدید، از دیودهای بهمنی تک فوتونی[1] استفاده میکند. این دوربین که توسط محققان آزمایشگاه معماری کوانتوم پیشرفته[2] لوزان، سوئیس ساخته شده است، گام 4/9 میکرومتری (پیکسلهای دوربین از کوچکترین پیکسلهای SPAD است که تاکنون ساخته شده اند) دارد و با حفظ سرعت و دقت زمانی بالا، توان مصرفی هر پیکسل آن کمتر از 1 میکرووات است. دوربین جدید با سرعت حداکثر 24000 فریم در ثانیه (fps) تصاویر را ثبت میکند. در طراحی آن از تکنیکهای پیچیده طراحی مدار یکپارچه برای ایجاد توزیع بسیار یکنواخت سیگنالهای الکتریکی سریع، بر روی آرایه پیکسل در مقیاس بزرگ استفاده شده است. سرعت شاتر فقط 3٪ نسبت به آرایه مگاپیکسلی متفاوت است. این دوربین در پروژههای واقعیت مجازی و لیدارها کاربرد دارد.
برای مطالعه این مطلب میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید (شماره آوریل 2020)[ii]
- 13. مناطق طیفی موج میانی تا موج بلند –مادون قرمز ( از MWIR تا LWIR) برای کاربردهایی که شامل نظارت بر محیط زیست، سنجش گاز، تصویربرداری حرارتی، کنترل کیفیت مواد غذایی و دارویی و … مهم هستند. با این وجود آشکارسازهای MWIR و LWIR معمولاً پیچیده و گران هستند. در حالی که نقاط کوانتومیکلوئیدی سولفید سرب [3]به عنوان یک فناوری آشکارسازی نوری با هزینه رقابتی و عملکرد خوب و سازگار با فناوری CMOS ظهور کردهاست، اما تا کنون موفقیت آنها فقط در منطقه مادون قرمز موج کوتاه (SWIR) بوده است. اکنون ، محققان در انستیتوی علوم فوتونیک (بارسلون ، اسپانیا) با استفاده از PbS CQD که برای اولین بار با مواد عاری از جیوه، یک آشکارساز نوری CQD ساختهاند که میتواند نور را در LWIR آشکارسازی کند. این دستگاه دارای پاسخگویی A/W در 80 K و در محدوده 9-5 میکرومتر است. پوشش طیفی آشکارسازها را میتوان با تغییر اندازه نقاط تنظیم کرد- هرچه CQD بزرگتر باشد، جذب در IR بیشتر میشود.
برای مطالعه این مطلب میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید.(ژانویه 2020)[iii]
مواد نوری و قطعات اپتیکی
- 14. فرآیندهای لایه نشانی فیلم نازک، به ویژه پاشش پرتو یونی[4] ،برای پوششهای نوری چند لایه میتواند باعث ایجاد تنش در پوششها شود، که به نوبه خود میتواند لایههای زیرین را تحت فشار قرار دهد، و احتمالاً آنها را خم کند. اکنون محققان دانشگاه ایالتی کلرادو فرایند پاشش پرتو یونی را بهبود بخشیدهاند بهطوری که میتواند فیلمهای نازک با کیفیت نوری بالا از دیاکسیدسیلیسیم (SiO2) را با تنش باقیمانده با استفاده از O2 با انرژی بالا، به کمک بمباران یونی در طول لایه نشانی فیلم نازک، از 490 مگاپاسکال به 48 مگاپاسکال کاهش دهد. نتایج برای بهبود ساخت بازتابدهندههای قوی چند لایه پنتاکسید تانتالیوم / دیاکسید سیلیکون (Ta2O5 / SiO2)، به منظور تولید آینههای نازک مورد استفاده در اصلاح جبهه موج تطبیقی نوری [5] مورد بررسی قرار گرفته است. لایه نازکهای SiO2 از یک هدف اکسیدی با استرس رسوبی MPa 48 و جذب اپتیکی کمتر از 20 قسمت در میلیون (ppm) در طول موج 1064 نانومتر لایه نشانی شد.
برای مطالعه این مطلب میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید.(مارس 2020)[iv]
- 15. تصویربرداری حرارتی مادون قرمز (IR) توسط ارتش و ارگانهای امنیتی به شدت مورد استفاده قرار میگیرد. تقلب در تصویربرداری حرارتی کار سادهای نیست، اما محققان دانشگاه کالیفرنیا، راهی را برای این کار ایجاد کردهاند که میتواند “طعمههای” بصری را در سطح اجسام قرار دهد بهگونهای که بتواند دوربینها و سیستمهای IR را گمراه کند و این تصور را ایجاد کند که سطح طعمه در دمای متفاوتی است. بهعلاوه، وقتی دمای جسم تغییر میکند، دمای ظاهری سطح طعمه تغییر نمیکند. این سطوح حاوی ساختارهای خاصی است که از لایههای نازک دیاکسید وانادیوم آلاییده شده با تنگستن ساخته شده است و در آنها سطح آلاییده شدن تنگستن در پوشش از قسمت جلو به عقب متغیر است. دیاکسید وانادیوم مادهای است که در دماهای خاص میتواند از یک عایق و نارسانای الکتریکی، به یک فلز تبدیل شود که الکتریسیته را منتقل میکند. آلاییده شدن این ساختار با سطوح متغیر تنگستن، دمای انتقال فاز و در نتیجه دمای فریب را به بین 15 تا 70 درجه سانتیگراد جابهجا میکند. بهعلاوه قابلیت انتشار سطح فریب بهگونهای طراحی شده است که با نسبت معکوس توان چهارم دما T4 تغییر میکند. این طراحی باعث میشود که دقیقا با وابستگی تابش جسم سیاه به T4 مقابله به عمل آید.
برای مطالعه این مطلب به لینک زیر که در جولای 2020 منتشر شده است مراجعه کنید.[v]
منبع:
مراجع متن:
[1] single-photon avalanche diodes(SPAD)
[2] (AQUALab) Advanced Quantum Architecture Laboratory
[3] (CQD) lead sulfide (PbS) colloidal quantum dots 0
[4] ion-beam sputtering (IBS)
[5] adaptive-optical (AO)
[i] https://www.laserfocusworld.com/lasers-sources/article/14174655/hourglassshaped-laserdiode-cavity-forms-a-parallel-ultrafast-randombit-generator
[ii] https://www.laserfocusworld.com/detectors-imaging/article/14174261/photoncounting-camera-has-megapixel-spad-array-for-singlephoton-tof-and-other-imaging
[iii] https://www.laserfocusworld.com/detectors-imaging/article/14074992/quantumdot-photodetectors-can-now-detect-longwave-infrared-light
[iv] https://www.laserfocusworld.com/optics/article/14168569/ionbeamdeposited-silicondioxide-optical-thin-films-have-ten-times-less-residual-stress